░   Irak Türklerinin yaşadıkları korkulu günler ve duydukları ızdırap, günün endişeleri arasındadır.

     Asırlardan beri kaybettiğimiz her ülkede büyük ve fâtih bir milletin çocukları hep böyle acı duydu, çile doldurdu. Onların mühim bir kısmını mânevî kuvvetlerle olsun besleyip teselli edemedik.

     Biz, gerek dilde, gerek târih ve vatan anlayışında her türlü millî heybet ruhundan vazgeçip dar ve çelimsiz bir yola sapalı beri kaybettiğimiz toprakların da âdeta yabancısı olduk.

Balkan şehirlerinde geçerken çocukluğum

Her lâhza bir âlev gibi hasretti duyduğum

mısrâlarını söyleyen şâirin bu söyleyişini bir vatan hasreti sanan çocuklarımız, o şehirlerin o yıllarda Bursa gibi İstanbul gibi bizim olduğunu artık güç hatırlıyorlar.

Halbuki İstanbul’un sanki bir Bulgar şehriymiş gibi, o devletin hudutları içinde gösterildiğini bir Bulgar haritasında gözlerimle görmüştüm. Millî marşlarında İstanbul’a dikilmiş gözlere seslenen Balkan Milletleri bulunduğunu, hiç olmazsa bilmemiz îcâb eder.

***

     Kaybedilmiş topraklarımızda mevsimsiz emellerimiz olsun demek istemiyorum.

     Ancak bizim bir zamanlar dünyaya hâkim bir devlet ve medeniyet kurmuş büyük ve heybetli millet olduğumuzu çocuklarımız unutmamalıdır.

     Bu hakîkat, Türk çocuğunun her zaman için büyüklük cevheri ruhunda, hiç olmazsa, bir hâtıra güzelliğiyle yaşamalıdır. Böyle hâtıraların vatan çocuklarında nasıl bir üstünlük ve yukarılık duygusu yaratacağını, onlardan nasıl bir ufuk sevgisi, bir yaşama ve yaratma enerjisi uyandıracağını düşünmemiz yerinde olur.

***

     Irak’ı kaybettikten sonra Kerbelâ’da âdeta tek başına Türk kalan Fuzûlî’nin gözle görülür ızdırâbına büyük vatan şâiri Süleyman Nazif, bir zaman, gözyaşlarından örülmüş mısrâlar hâlinde söylemişti.

     Bugün de öyledir.

     Mustarip insan yalnızlığını:

ne yanar kimse banâ âteş-i dilden özge

ne açar kimse kapım bâd-ı sabâ’dan gayrı

gibi şiirin üstüne yücelmiş mısrâlarla söyleyen Fuzûlî, ölümünden dört asır sonra bir mezar, bir türbe olarak böyle maddî, mânevî bir yalnızlık içinde mi kalacaktı?

***

     Bir zamanlar Türkiye’de kav-i necîb-i Arap diye bir söz dolaşırdı. Gâliba nâzik ve Müslüman Türkler Hz. Muhammed’in ilk ümmetine böyle bir saygı göstermeyi güzel buluyorlardı.

     Yalnız, doğuştan Türkçü, âdeta ırkçı bir ruh taşıyan babam, tam bir Müslüman olduğu halde, bu iltifâta sinirlenir; “neden imtiyazlı oluyorlarmış? Hz. Muhammed bile aslında Arap değildi.” diye öfkelenirdi.

     Çocukluğumda bu öfkenin o kadar iyi anlayamadığım mânâsını şimdi elemle anlıyorum:

     Biz ki Muhammed Peygambere: “Bir ordum vardı ki adını Türk koydum” dedirtecek kadar, Müslümanlığın yenilmez ordusu olacağımızı ilhâm etmiştik. O Muhammed Peygamber ki Araplara: “Türk dilini öğreniniz. Çünkü Türklerin büyük istikbâli olacaktır.” diye bizim İslâm topluluğundaki mevkîmizi evvelden haber vermişti.

     Bir Arap dîni hâlinde başlayan Müslümanlığı asırlarca en şiddetli haçlı ordularına karşı biz korumuş, onlarla arslanlar gibi, biz döğüşmüştük.

     Bugün hâlâ Arap ülkelerindeki en güzel mâbedler bizim yücelttiklerimizdir. Asırlarca Surre alayları tertipleyerek Arap dünyâsına hediyeler , servetler yollamıştık. Topraklarında ve başlangıçta iyi kurdukları medeniyetlerden derlediğimiz dillerini bile toleransla kullandığımız devirler oldu.

     Ezanlarını ise dünyanın üç kıtasında, en güzel, biz okuttuk; gök kubbesi Türk minarelerinden yükselen sesle, Türk’ün Müslüman ezanına verdiği âhenkle doldu.

     Bugün bile geçirdiği ve geçirmekte olduğu türlü sarsıntılara rağmen hâkikî Müslümanlar en çok Türkiye’de yaşıyor.

***

     Bizim bunca iyiliğimize, hizmetimize karşı Arap dünyâsının şükran, hiç olmazsa nezâket borcu böyle mi ödenecekti?

     Musul gibi, Kerkük gibi bir zamanlar cömertçe harcayarak kendilerine hediye ettiğimiz topraklarda kalan Türk çocuklarına neden gereken saygıyı göstermiyorlar? Bizim uzattığımız elin, dünyânın en mert, en dost eli olduğunu bu dostlar ne için anlamıyorlar?

     Nihâyet bizim vatanımızda bizimle haşır neşir olmuş, o kadar ki, îmanlarıyle, Türk vatanını kanlarını dökerek müdafaa edişleriyle bizden olmuş, biz olmuş bazı azınlıkları üzecek emel besleyenlere kayıtsız davranmak, dost gönüllere yakışmalı mıdır?

***

     Bence yurdumuzun dil ve millî kültür bakımından hâlâ fethedilmemiş bölgeleri vardır. Biz, yurdumuzun her bucağına dilimizi ve millî kültürümüzü yayacak ve bütün vatandaşlarımızın bizim dilimizle konuşup bizim kelimelerimizle sevişmelerini sağlayacak yerde, bilinmez, nasıl bir dalâletle kendi kendimizi dilsiz ve bağlayıcı bir kültürden mahrum bıraktık.

     O Türkçe ki bir zamanlar sâde bir vatan değil, bir kıt’alar lisânı olmuştu.

     Çünkü bir dili sadeleştirmek, daha zengin daha millî bir kıvâma yükseltmek başka, öldürmek başka şeydir.

Nihad Sâmi BANARLI, Edebiyat Sohbetleri, s:408-410